टाटा कन्सल्टन्सी सर्व्हिसेस लि. वि. इन्स्पिरा आयटी प्रोडक्ट्स प्रा. लि.
लवादाच्या निर्णयाचे समर्थन : मुंबई उच्च न्यायालयाने पेटंट अवैधता आणि वेळेच्या व्यत्ययाला आव्हान नाकारले, पक्षांच्या आचरणावर जोर देऊन न वितरीत केलेल्या सर्व्हरसाठी टीसीएसची जबाबदारी निश्चित केली.
न्यायालय :- मुंबई उच्च न्यायालय
उद्धरण :- 2025:BHC-OS:23148
तारीख :- ०२-१२-२०२५
कायद्यांची सूची
The Arbitration and Conciliation Act, 1996; Section 34 of the Arbitration and Conciliation Act, 1996; The Indian Contract Act, 1872; The Sale of Goods Act, 1930; Section 54(2) of the Sale of Goods Act, 1930; The Indian Evidence Act, 1872; Section 65B of the Indian Evidence Act, 1872
खटला संक्षिप्त
- तथ्ये :- टाटा कन्सल्टन्सी सर्व्हिसेस (टीसीएस) आणि इन्स्पिरा आयटी प्रॉडक्ट्स प्रा. लि. यांच्यात एक करार झाला होता, ज्यामध्ये इन्स्पिरा टीसीएसला २०७ एचपी प्रोलियंट टॉवर एमएल ३५० सर्व्हर्स आणि २०७ एचपी प्रोडिस्प्ले १९१-१८.५" टीएफटी मॉनिटर्सचा पुरवठा करणार होती. टीसीएसने इन्स्पिराला तीन खरेदी ऑर्डर जारी केल्या, ज्यापैकी एक खरेदी ऑर्डर क्र. ३ हा वादाचा विषय आहे. वितरण तारीख २० जुलै २०१३ होती. इन्स्पिराने दावा केला की त्यांनी एव्हनेटकडून सर्व्हर खरेदी केले, परंतु टीसीएसने वितरण स्थाने त्वरित न पुरवल्यामुळे ते वितरित करू शकले नाहीत. अखेरीस, इन्स्पिराने ते सर्व्हर कॉम्प्रिंटला कमी किमतीत विकले. इन्स्पिराने खरेदी किंमत आणि विक्री किंमत यातील फरक तसेच गोदाम शुल्क भरपाई मिळावी यासाठी लवाद सुरू केला. लवाद न्यायाधिकरणाने इन्स्पिराला रु. ९६,२०,५१५/- चा निवाडा व्याजासह केला आणि समर्थन न पुरवल्याबद्दल तसेच मॉनिटर्स परत पाठवल्याबद्दल काही रक्कम वजा केली. टीसीएसने या निवाड्याला आव्हान दिले, तर इन्स्पिराने रु. ७५,६०,७८५/- च्या कपातीला आव्हान दिले.
- प्रक्रियात्मक इतिहास :- टीसीएसने संपूर्ण लवाद निवाड्याला आव्हान देत २०२४ चा व्यावसायिक लवाद याचिका क्र. ४१५ दाखल केली. इन्स्पिराने रु. ७५,६०,७८५/- च्या कपातीला आव्हान देत २०२४ चा लवाद याचिका क्र. ३७२ दाखल केली. मुंबई उच्च न्यायालयाने दोन्ही याचिकांवर एकत्रितपणे सुनावणी केली.
- मुद्दे :- लवाद न्यायाधिकरणाने इन्स्पिराला नुकसानभरपाई देताना आणि काही रक्कम वजा करताना कायद्याचे उल्लंघन, विपर्यास आणि कराराचे भंग या युक्तिवादांचा विचार करता चूक केली का? विशेषत:, वेळेच्या ओघात करार संपुष्टात आला होता का आणि इन्स्पिराला नुकसान कमी करण्याची जबाबदारी होती का?
- निर्णय :- मुंबई उच्च न्यायालयाने दोन्ही लवाद याचिका फेटाळून लावल्या आणि लवाद निवाडा कायम ठेवला. न्यायालयाने लवाद न्यायाधिकरणाच्या निर्णयात कोणताही विपर्यास किंवा कायद्याचे उल्लंघन नसल्याचे नमूद केले.
- कारणमीमांसा :- न्यायालयाने असे कारण दिले की टीसीएसच्या वर्तनावरून असे दिसून येते की त्यांनी कराराला वेळेनुसार समाप्त झालेला मानले नाही, कारण त्यांनी सर्व्हरच्या वितरणासंदर्भात इन्स्पिरा आणि एचपीसोबत चर्चा सुरू ठेवली होती. टीसीएसने खरेदी ऑर्डर कधीही रद्द केली नाही. न्यायालयाने असेही नमूद केले की इन्स्पिराने सर्व्हर कॉम्प्रिंटला विकून नुकसान कमी करण्यासाठी पुरेसे प्रयत्न केले. लवाद न्यायाधिकरणाने समर्थन न पुरवल्याबद्दल रु. ७५,६०,७८५/- ची केलेली कपातही कायम ठेवण्यात आली, कारण सर्व्हर कधीच वितरित केले गेले नव्हते. न्यायालयाने यावर जोर दिला की लवाद न्यायाधिकरणाचे निष्कर्ष करारातील कलमे आणि सादर केलेल्या पुराव्यांवर आधारित होते आणि ते प्रशंसनीय होते. न्यायालयाने मॅकडर्मॉट इंटरनॅशनल इंक. विरुद्ध बर्न स्टँडर्ड कं. लि. आणि इतर (McDermott International Inc. vs. Burn Standard Co. Ltd. And Ors) या खटल्याचा हवाला देऊन असे प्रतिपादन केले की कराराचा अर्थ लावण्यासाठी पक्षांनी केलेल्या पत्रव्यवहाराचा विचार करणे आवश्यक आहे.